Ankilozan spondilit (AS) histopatolojik olarak sakroiliyak eklemler ve periferik entezislerde subkondral kemik iliğinin inflamasyonu ile karakterizedir. Agrekan ve tip II kollajenden zengin fibrokıkırdak yapısındaki bölgeleri sever. Etiyopatogenezinde HLA-B27 başta olmak üzere çok sayıda HLA ve HLA-dışı genler rol oynar. HLA-B27’nin patogenezdeki rolü ile ilgili hipotezler artritojenik peptidlerin sitotoksik T hücrelerine sunulması, T hücrelerine sunulan peptidlerin HLA-B27’den kaynaklanan bölümünün artritojenik olması ve B27 molekülünün özgül biyolojik özelliklerine bağlı inflamasyon olarak özetlenebilir. Ayrıca patogenezde intestinal bakterilerin yol açtığı kronik inflamasyon ve sitokinlerin katkısı vardır. Uzun dönemde önemli ölçüde yeti yitimine yol açan süregen romatizmal hastalıklardan biri olan AS’de hastalık sürecinin etkileri ve sonuçlarını belgelemek, tedavi yöntemlerinin etkinliğini değerlendirmek ve bunları nesnel ve standart bir biçimde yapmak önemlidir. İnflamasyon bulguları olan eritrosit sedimentasyon hızı ve C reaktif protein tanıda ve izlemde değerli olabilir ancak omurga ve periferik eklemlerde yıkıcı değişiklikler gelişirken, hastalığın durumu ve şiddetini tanımlamada yetersiz kalır. Bu nedenle modifiye Schober, göğüs ekspansiyonu, baş-duvar uzaklığı gibi klinik ölçümler yanında, hasta merkezli ağrı, hastalık aktivitesi, işlevsel yetersizlik ve özgül yaşam kalitesi değerlendirme anketleri geliştirilmiş ve yaygın kullanım alanı bulmuştur. Tanı ve izlemde direk radyografiden yararlanılmaya devam edilmektedir. Ayrıca özellikle erken dönemde subkondral inflamasyonun görüntülenmesine olanak veren manyetik rezonans görüntüleme tanı algoritması içinde yerini almaya başlamıştır.