İnmeli Hastalarda Erken ve Geç Dönemde Rehabilitasyon Sonuçlarının Karşılaştırılması
2 Clinic of Physical Medicine and Rehabilitation, Ankara Physical Medicine and Rehabilitation Training and Research Hospital, Ankara, Turkey
3 Acıbadem Hospital Bağdat Street Medical Center, İstanbul, Turkey DOI : 10.4274/tftr.02693
Amaç: Bu çalışma ilk defa serebrovasküler olay geçiren inmeli hastalarda, rehabilitasyona başlamak için en uygun zamanı belirlemek ve rehabilitasyon sonrası fonksiyonel sonuçları etkileyen faktörleri araştırmak amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: İlk kez inme geçiren 138 hasta, serebrovasküler olay ile inme rehabilitasyona başlama arasında geçen süreye göre 5 gruba ayrıldı. Hastaların motor seviyeleri Brunnstrom skalasıyla, fonksiyonel durumları ise Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçümü (FBÖ) ile yatış ve taburculuk sırasında değerlendirildi. Gruplarımız arasında yaş, cinsiyet, dizabilite, etiyoloji, lezyon yeri, inme şiddeti ve diğer sistemik hastalıklar gibi rehabilitasyon sonuçlarını etkileyebilecek değişkenler açısından fark yoktu. Rehabilitasyon sonuçlarına göre rehabilitasyonun verimliliği [efficiency (Günlük ortalama FBÖ’deki artış)] ve etkinliği [effectiveness (gruplarda rehabilitasyon sırasında ulaşılan potansiyel iyileşme oranı)] hesaplanmıştır.
Bulgular: Gruplar arasında verimlilik ve etkinlik değerleri yönünden istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmadı. Korelasyon analizlerinde verimlilik değeri, omuz subluksasyonu varlığıyla negatif ilişkiliyken, alt ekstremite Brunnstrom ve etkinlik değerleri ile pozitif ilişkili bulundu. Etkinlik değeri ise verimlilik, başlangıç FBÖ, Brunnstrom el, Brunnstrom üst ekstremite ve Brunnstrom alt ekstremite değerleri ile pozitif korele bulunurken, omuz subluksasyonu ve idrar inkontinansı varlığı ile negatif korelasyon gösterdi.
Sonuç: İlk inme sonrasındaki 100 gün içinde, rehabilitasyon programına başlamak rehabilitasyon sonuçlarımızı olumsuz etkilemedi. Bu nedenle inme rehabilitasyonuna geç dönemde başlanmasının da erken rehabilitasyona benzer şekilde etkili olduğunu düşünmekteyiz.
Keywords : İnme rehabilitasyonu, verimlilik, etkinlik