Amaç: Bu araştırma, diyet ve fiziksel aktivitenin indirekt kalorimetrik yöntem ile ölçülen dinlenme metabolizma hızı (DMH) ve Dual-enerji X-ray absorpsiyometre (DXA) ile ölçülen vücut bileşimine etkilerini saptamak üzere planlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma, 12 hafta süresince günlük uygulanan zayıflama diyeti ve/veya egzersizin etkisinin incelendiği uzunlamasına planlanan klinik bir araştırmadır. Yaşları 20-45 yıl arasında değişen, beden kütle indeksi (BKİ): 25,0-29,9 kg/m2 olan fazla kilolu ve BKİ > 30,0 kg/m2 olan şişman kadınlar (n:37) çalışmaya alınmıştır. Bireyler iki gruba ayrılarak ilk gruba tek başına diyet (n:20), ikinci gruba ise diyete ek olarak egzersiz tedavisi uygulanmıştır (n:17). Çalışmanın başında ve sonunda, DXA ve biyoelektrik impedans analizörü (BİA) kullanılarak bireylerin antropometrik ölçümleri ile vücut bileşimleri ve Cosmed K4 B2 cihazı ile dinlenme durumunda enerji harcaması (DEE) ölçümleri alınmıştır.

Bulgular: Diyet (DA) grubundaki bireylerin bazal metabolizma hızı (BMH) ve DMH ölçümleri zayıflama süresince başlangıç değerlerine göre düşük bulunmuştur (p<0,001). Diyet+aktivite (DPA) grubundaki bireylerin başlangıca göre BMH ölçümlerinde azalma gözlenirken, DMH düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı artışın olduğu saptanmıştır (p<0,001). Bireylerin DXA ile saptanan vücut ağırlığı (p=0,001), vücut yağ kütlesi (kg) (p=0,001 ve vücut yağ oranı (%) (p<0,05) ölçüm değerlerindeki farklılık grup içi ve gruplar arasında istatistiksel olarak önemli bulunmuştur.

Sonuç: Zayıflama diyeti ve egzersizin birlikte, vücut yağ kaybının hızlandırılması ve yağsız doku kütlesinin korunumunun sağlanması; ek olarak DMR düzeyinin yükseltilmesi/korunumunda, tek başına diyet uygulamalarına göre, daha etkili olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, sağlıklı zayıflamanın sağlanması amacıyla diyete ek olarak fiziksel aktivitenin arttırılması önerilmelidir.