Amaç: İleri evre böbrek hastalığı olan hastalarda, özellikle hemodiyaliz uygulananlarda, düşük kemik kütlesi frajilite kırıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve hastaların yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bu çalışmanın amacı bir grup hemodiyaliz hastasında kemik mineral yoğunluğunu (KMY) belirlemek ve bazı klinik parametreler ve biyokimyasal kemik döngüsü belirleyicileri arasındaki ilişkileri değerlendirmektir. 
 

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 49,1±16,4 yıl olan 30 hemodiyaliz hastası dahil edildi. KMY ölçümleri lomber vertebralardan (L2-L4) ve femur boynundan dual enerji X-ray absorbsiyometri (DXA) kullanılarak gerçekleştirildi. Hemodiyaliz seansı öncesinde kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, intakt paratiroid hormon (iPTH) gibi biyokimyasal kemik döngüsü belirleyicileri ve plazma bikarbonat, kan pH’sı, serum albümin ve hematokrit seviyeleri gibi biyokimyasal kemik döngüsü belirleyicileri ölçüldü.
 

Bulgular: Hastaların ortalama lomber vertebra ve femur boynu T-skorları sırasıyla -1,6±0,8 ve -2,6±1,1 idi. Dünya Sağlık Örgütü’nün KMY T-skorlarına dayanan kriterlerine göre lomber vertebralarda, hastaların %7’si osteoporotik, %60’ı osteopenik, %33’ü normaldi. Diğer taraftan, femur boynunda sonuçlar %50 osteoporotik, %40 osteopenik ve %10 normal şeklindeydi. Femur boynu osteoporotik olanlarla olmayanlar arasında yaş, diyaliz süresi ve iPTH seviyeleri bakımından belirgin fark gözlenmedi. Her iki bölgenin KMY ile hastaların yaşları, diyaliz süreleri ve serum kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, iPTH değerleri arasında herhangi bir korelasyon bulunmadı. Her iki cins arasında KMY ve biyokimyasal kemik döngüsü belirleyicileri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu.
 

Sonuç: Biz bu çalışmada hemodiyalize giren hastaların %53’ünde özellikle femur boynunda olmak üzere osteoporozun olduğunu tespit ettik. Bu nedenle, kronik hemodiyaliz hastalarında kemik sağlığının iyileştirilmesi amacıyla femur boynu KMY ölçümlerinin düzenli aralıklarla yapılmasını öneriyoruz.