Kadınlarda postmenopozal dönemde interlökin-1a, interlökin-1ß, interlökin-6 ve tümör nekrozis faktör gibi osteoklastogenez ve kemik yıkımına yol açan sitokinlerin östrojen baskısından kurtularak etkinliklerini artırdıkları düşünülmektedir. Bu çalışmada postmenopozal kadınlarda sitokinlerin serum seviyelerinin kemik mineral yoğunluğu (KMY) ve osteokalsin, prokollagen Tip 1 C terminal propeptidi, deoksipiridinolin, n-telopeptid ve c-telopeptid gibi yapım-yıkım belirteçleri ile olan ilişkileri araştırıldı. Bu amaçla yaş ortalaması 56.07 ± 7,8 olan 40 postmenopozal kadında sitokin ve biyomarkerlerin laboratuvar araştırmaları ile lomber omurga ve femurda dual foton X ışını absorpsiometri ile KMY ölçümleri yapıldı. Olgulardan demografik özellikleri, menopozal dönem ve osteoporoz risk faktörleri açısından bilgi alındı. Yaş ile sadece interlökin-1a, interlökin-1ß arasında anlamlı korelasyon bulunurken, menopoz süreleri ile sitokinlerin serum seviyeleri arasında anlamlı korelasyon bulunamadı (p>0.05). Ancak menopoz süresi 10 yılı geçen olgularda sitokin seviyeleri daha yüksek bulundu (p<0.05). Sitokinlerin serum seviyeleri ile kemik metabolizmasının yapım ve yıkım markerleri arasındaki bağıntılar incelendiğinde, sadece interlökin-1a ve interlökin-1ß’nın hem yapım, hem de yıkım markerleri ile anlamlı korelasyon gösterdiği saptandı. Omurga, femur boynu, femur trokanteri ve Ward üçgeni KMY t skoru değerleri ile hiçbir sitokinin serum değerleri arasında anlamlı korelasyon gözlenmedi. Başka bir açıdan bakıldığında, tüm ölçüm bölgelerindeki t skorlarına göre KMY’leri normal ve osteoporotik olarak saptanan olgular arasında serum sitokinlerinin seviyeleri açısından anlamlı fark yine saptanamadı (p>0.05). Ayrıca serum sitokin değerleri yüksek bulunan olgulardaki t skoru değerleri ortalamaları, normal bulunanlardan istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermedi (p>0.05). Sitokinlerin serum seviyelerinden çok kemik mikroçevresindeki düzeylerinin KMY ile korele olabileceğini ve ayrıca kümülatif etkilerinin değerlendirilmesi gerektiğini  düşünmekteyiz.