Amaç: Osteoartritin günümüzdeki tedavisi proinflamatuvar sitokinleri antagonize ederek inflamasyonu baskılamaya yöneliktir. İleride dönüştürücü büyüme faktörü (TGF)-beta ailesinden olan kemik morfogenik proteinler (KMP) gibi sinyalleri içeren, harabiyet sürecini azaltan daha karmaşık yöntemlere odaklanılması beklenmektedir. Bu proteinler proliferasyon, farklılaşma, apoptosis gibi pek çok hücre fonksiyonu ile ilişkilidir. Çalışmamızda osteoartrit hastalarının serum ve idrarlarında KMP seviyeleri araştırılmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya dizleri Kellgren-Lawrence skalasına göre evre 3-4 olan 41 gonartroz hastası ve 50 sağlıklı gönüllü alınmıştır. Ağrı değerlendirmesinde Vizüel Analog Skala (VAS) kullanılmıştır. Hastalardan alınan rutin kan örneklerinden sağlanan serumlar ve 24 saatlik idrar örneklerinden KMP6, KMP7 , KMP4 ve TGFβ-1 düzeyleri ELIZA yöntemiyle belirlenmiştir.

Bulgular: Yirmi dokuz kontrol, 37 gonartroz hastasına ait serum-idrar örnekleri değerlendirilmiştir. Hasta-kontrol grupları yaş, boy, kilo yönünden benzerdi. Hasta grubunda serum TGFβ-1 ve KMP 6 düzeyleri kontrol grubuna göre daha yüksekti (sırasıyla p=0,004, 0,002). Hasta grubun idrar TGFβ-1 ve KMP7 düzeyleri ELIZA metodunda önerilen minimum tespit edilir düzeyden daha düşüktü. İdrar KMP4 ve KMP6 düzeyleri arasında rakamsal farklılık gözlense de kontrol ve hasta grubu arasında anlamlı istatistiksel fark bulunmadı (p>0,05).

Sonuç: Hasta grubunda serum TGFβ-1 ve KMP6 düzeyleri daha yüksek bulunmuştur. Osteoartrit süreciyle yakın ilişkisi bulunan KMP düzeylerinin, daha fazla sayıda serum ve idrar örneklerinde incelenmesinin, ileride tedaviye yönelik olarak yapılacak çalışmalara yol gösterici olabileceğini düşünmekteyiz.